3.700 yıl öncesine ait bir Babil kil tabletinin, dünyanın en eski ve en doğru trigonometrik tablosu olduğu anlaşıldı  ve Babil’ilerin, antik Yunanlılardan 1000 yıldan daha uzun bir süre önce trigonometriyi icat ettikleri anlaşıldı.

Plimpton 322 isimli olarak bilinen tablet, 1900’lü yılların başında güney Irak’ta keşfedildi, ancak araştırmacılar, tabletin içeriği konusunda büyük bir şaşkınlık yaşadılar

Avustralya’daki New South Wales Üniversitesi’nden (UNSW) bir ekip tarafından tabletin gizemi henüz çözülebildi. Bundan da ötesi, trigonometrik değerleri hesaplayan Babil yöntemi bugün matematikçilere öğretilebilecek yepyeni bir yöntem.

Araştırmacılardan Daniel Mansfield: ” Plimpton 322’nin, açılar ve daireler değil, oranlara dayalı yeni bir trigonometri yöntemi kullanarak dik açılı üçgen şekillerini tanımladığını ortaya koyuyor ” dedi.

Daniel Mansfield ve Plimpton 322

Uzmanlar, Plimpton’un 322 numaralı tablet tezinde, dik açılı üçgenin kenarlarını hesaplamak için trigonometri modellerine uyan sayıların seti olan Pisagor üçlülerinin bir listesini ortaya koydular. Büyük tartışmalar da, bu üçlülerin aslında neyle alakalı olduğuyla ilgiliydi.

Bu üçlüler, örneğin eğitim amaçlı sadece bir dizi alıştırma midir? Yoksa daha derin bir şeyler mi ihtiva ediyorlar?

Babil matematiği bugün kullandığımız 10 veya ondalık sistemden ziyade 60 ya da 60 lık sistem kullandı (saatte kullanıldığı gibi).

Araştırmacılar, Babil matematiksel modellerini uygulayarak, tabletin başlangıçta 6 sütun ve 38 sıra olacağını gösterebildiler. Ayrıca araştırmacılar o dönemdeki matematikçilerin tabletteki rakamları ortaya çıkarabilmek için Babil sistemini nasıl kullandıklarını da ortaya koyabildiler.

Araştırmacılar, tabletin saraylar, tapınaklar ve kanallar için hesaplamalar yapmak için  kullanıldığını ileri sürdüler.

Ancak yeni çalışmalar doğruysa, M.Ö. 120’de yaşamış olan Yunan gökbilimci Hipparchus, trigonometrinin babası olarak bilinirdi fakat artık öyle olmadığı ortaya çıkmış oldu.

Dahası, Babiller matematiği ve geometriyi yapma biçiminden dolayı bu tablet en eski ve en doğru  trigonometrik tablo olduğu anlaşılmıştır.Bunun nedeni, 60 lık sistemin, ondalık sistemden daha kesin kesirlere sahip olmasıdır; bu, daha az yuvarlama anlamına gelmektedir. Daha temiz kesirler, daha az sayıda yaklaşıma ve daha doğru matematik anlamına gelir

“Bunun, modern dünyamız için büyük önem taşıdığı anlamına geliyor”

“Babil matematiğinin 3.000 yıldan fazla bir süre öncesine ait olabilir, ancak ölçüm, bilgisayar grafikleri ve eğitimde olası pratik uygulamalara sahiptir.”

“Bu, bize antik dünyanın bizlere yeni bir şeyler öğreten nadir bir örneğidir.” diyor Mansfield

Bu araştırma, Historia Mathematica ‘da yayınlandı.

UNSW ekibi, bulgularını açıklayan bir video da hazırladı; aşağıda izleyebilirsiniz: