top of page

Blog Posts

Writer's pictureHüseyin GÜZEL

Elektrik Testlerinde Sıklıkla Kullanılan 15 Temel İfade

Elektrik Tesisatlarının Test Edilmesi

Burada sizlere paylaşacağım şey, elektrik tesisatlarının (genel olarak) test ve ölçümleri yapılırken sıklıkla duyabileceğiniz basit temel terimlerin bir listesidir. Deneyimli elektrik mühendisleri bu listeyi kısa bulacak olsa da, henüz yolun başında olanların özü yakalayacaklarını ve bu sayede elektrik mühendisliği alanını keşfetmeye devam edeceklerini umuyorum.



Tamam, işte listem:



1| Aktif Erişilebilir İletken Kısım

Aktif erişilebilir iletken kısım, bir elektrik tesisatının veya cihazın muhafazası, muhafaza parçası vb. gibi insan vücudunun dokunabileceği iletken kısımdır. Bu tür erişilebilir bir parça, arıza koşulları dışında şebeke voltajından muaftır.


Elektrik Pano Kapağı Topraklaması


2| Pasif Erişilebilir İletken Kısım

Pasif erişilebilir iletken kısım, aşağıdakiler gibi bir elektrik tesisatının veya cihazın parçası olmayan erişilebilir bir iletken kısımdır:

  • Isıtma sistemi boruları,

  • Su boruları,

  • Klima sisteminin metal aksamları,

  • Bina çerçevesinin metal parçaları


Metal boruların eş potansiyel bağlantısı (fotoğraf kaynağı: diy.stackexchange.com)


3| Elektrik Şoku (Çarpması)

Elektrik çarpması, bir insan veya hayvan vücudundan geçen bir elektrik akımının patofizik etkisidir. Çok tehlikelidir, bu yüzden test ederken çok dikkat etmelisiniz.


Elektrik çarpması durumunda ne yapacağınızı bilmeniz çok önemlidir.

Elektrik çarpması – Acil resüsitasyon prosedürleri (fotoğraf: uksafetystore.com)


4| Topraklama Elektrodu

Topraklama elektrodu, toprağa yerleştirilen ve böylece toprakla iyi ve kalıcı temas sağlayan iletken bir parça veya bir grup iletken elemandır.


Topraklama Elektrodu

Topraklama elektrodu (fotoğraf: wikipedia.org)


5| Nominal Voltaj (Gerilim)

Nominal voltaj (Un), elektrik tesisatlarının veya elektrik tesisatlarının cihazlar, yükler vb. bileşenlerinin derecelendirildiği voltajdır. Bazı kurulum özellikleri aynı zamanda nominal gerilime de atıfta bulunur (örn. güç).



6| Arıza Gerilimi

Arıza gerilimi (Uf), şebekeye bağlı cihazlarda (bağlı cihazda) arıza olması durumunda aktif erişilebilir iletken kısımlar ile pasif veya ideal topraklama arasında oluşan voltajdır.


Aşağıdaki şekil Arıza voltajını (Uf) ve voltajın Temas voltajına (Uc) ve zemin/ayak direncindeki voltaj düşüşüne (Us) bölünmesini temsil eder.


Şekil 1 – Bir elektrik yükünde arıza olması durumunda Uf, Uc ve Us gerilimlerinin sunumu

burada;

  • Zb – İnsan vücudunun empedansı

  • Rs – Zemin ve ayakkabı direnci

  • Re - Aktif erişilebilir iletken parçaların toprak direnci

  • If – Arıza akımı

  • Uc – Kontak gerilimi

  • Us – Zemin/ayakkabı direncinde voltaj düşüşü

  • Uf – Arıza gerilimi


Uf = Uc + Us = If × Re, (zemin malzemesi ideal zemine yerleştirilir)


7| Kontak (Temas) Voltajı

Kontak voltajı (Uc), bir insan vücudunun aktif erişilebilir iletken bir kısma dokunduğunda maruz kaldığı voltajdır. Vücut yerde duruyor veya pasif erişilebilir iletken bir parça ile temas halindedir.


Ölçüm: Topraklama elektrodu ile birbirine bağlı ve test edilen topraklama elektrodundan 1 m uzağa yerleştirilmiş iki ölçüm elektrodu arasındaki kontak voltajı ölçülür.


Toprak Direnci boyunca voltaj dağılımı - voltaj hunisi

burada;

  • Uo – Yer Potansiyeli

  • Uc – Kontak Gerilimi

  • Ust – Adım Gerilimi

  • Re – Toprak Direnci



8| Limit Kontak Voltajı

Limit Kontak voltajı (UL), belirli harici koşullar altında sürekli olarak mevcut olabilen maksimum kontak voltajıdır, örn. suyun varlığı.



9| Nominal Yük Akımı

Nominal yük akımı (In), normal çalışma koşulları altında ve nominal şebeke geriliminde yükten geçen akımdır.


Nominal voltaj ve akım değerleriyle HP yazıcının isim plakası

10| Nominal Kurulum Akımı

Nominal kurulum akımı (In), kurulumun normal çalışma koşulları altında çektiği akımdır.



11| Arıza Akımı

Arıza akımı (If), bir ana cihazda bir arıza olması durumunda aktif erişilebilir iletken parçalara ve ardından toprağa akan akımdır.


Arıza Akımı Hesaplama E-Tablosu


12 | Kaçak Akım

Kaçak akım (IL), normal koşullarda genellikle izolasyon malzemeleri veya kapasitif elemanlar üzerinden toprağa akan akımdır.



13 | Kısa Devre Akımı

Kısa devre akımı (Isc), farklı potansiyele sahip iki nokta arasında kısa devre halinde akan akımdır.


Kısa Devre Akımı Şeması


14| Elektrik Yalıtımı

Farklı voltajlarda veya aynı voltajlarda iki veya daha fazla elektriksel olarak canlı parça arasında elektrik yalıtımı sağlayan yalıtkan bir malzeme söz konusudur. Bu malzeme, voltajdan voltaja gereksinimlerle orantılı olarak yüksek elektriksel yüksek dirençliliğe ve yüksek dielektrik dayanıma sahip olmalıdır.


Elektrik yalıtım malzemeleri katı (sert ve esnek), sıvı ve gaz halindedir.

Motor Sargılarının Yalıtımı (fotoğraf kaynağı: primeelectricmotor.com

15| Harmonik Seviyeleri

Tüm endüstriyel, ticari ve konut kurulumlarında harmoniklere neden olan cihazlar mevcuttur. Harmonikler doğrusal olmayan yüklerden kaynaklanır.


Çektiği akım besleme gerilimi ile aynı dalga formuna sahip olmadığında bir yükün lineer olmadığı söylenir.

Bir endüksiyon motorunun voltaj ve akım dalga formları

Referans Doküman:

​Guide To Measurements On Electrical Installations in Theory and Practice by MERTEL

Format:

PDF

Boyut:

2.7 MB

Sayfa:

124

İndirme:



Comments

Rated 0 out of 5 stars.
No ratings yet

Add a rating
  • Beyaz LinkedIn Simge
  • Beyaz Facebook Simge
  • Beyaz Heyecan Simge

BU İÇERİĞE EMOJİ İLE TEPKİ VER

bottom of page