Topraklama yapılacak yerde, topraklama yapılmadan önce o yerin toprak özgül direncinin ölçülmesi ve ölçülen özgül değere göre topraklama çeşidinin seçilmesi, topraklama için en önemli adımı oluşturur. Her toprağın farklı özgül değeri olur. Bu değer ne kadar küçük değerlerde ise topraklama o kadar güvenli olur. Fakat bazı yerlerin toprak özgül değeri küçük olmayabilir, bu değeri küçük değerlere düşürmek için geliştirilen bir madde vardır. Gelin hep birlikte bu mucizevi maddeyi yakından inceleyelim.
1992 yılında geliştirilen bu madde topraklama direnç düşürücü olarak görev yapar. Topraklama da direnç düşürmek için kullanılan pek çok yöntem vardır ve gem tozu da bunlardan biridir. Kimyasal yöntemler kullanarak topraklama direncini düşürmek mümkündür ve bu da genellikle gem tozu kullanılarak yapılmaktadır. Eğer topraklama yapmak için direnç seviyesi yeteri kadar düşük değilse, ilgili bölgelerde gem tozu kullanılır ve topraklama direnci düşürülür. Bu sayede sağlıklı şekilde topraklama yapılır.
► İlginizi Çekebilir: Topraklama Direnci Nedir ? | Topraklama Ölçümü Nasıl Yapılır ?
Topraklama geçiş direnci; topraklama için kullanılan iletkenlerin toprakla temas ettiği bölgenin direncine denir. Bu bölgedeki direncin mümkün olduğu kadar az olması gereklidir. Çünkü akım dirençsiz yolu tercih eder. Topraklama ise yıldırımlar aracılı ile paratonere iletilen akım, dirençsiz ya da en az dirençli yoldan ilerlemek isteyecektir. Bu yüzden iletkenlik katsayısı yüksek metaller kullanılarak paratonerle toprak arasında bir bağ oluşturulur. Sonra da akım toprağa iletilir. Bu işin kusursuz şekilde gerçekleşmesi için de topraklama geçiş direncinin olabildiğine düşük olması gerekmektedir.
Topraklama geçiş direncini düşürmek için en etkili yöntemlerden biri de gem tozu gibi kimyasal direnç düşürücüleri kullanmaktır. Bu direnç düşürücüler sayesinde iletkenlerdeki akım toprağa daha kolay aktarılacaktır. Taş, kum ya da çakıl bulunan toprakların geçiş direnci yüksektir. Düşürmek için de gem tozu kullanılabilir. Topraklama geçiş direncinin 11 ohm olduğu bir bölgede kullanılan gem tozu, topraklama geçiş direncini 3 ohm’a kadar düşürebilmektedir. Normalde geçiş direncinin 5 ohm’un altında olması gerektiği düşünüldüğünde, bu değerden yüksek olan tüm topraklama geçiş dirençleri için gem tozu kullanılabilmektedir.
► İlginizi Çekebilir: Elektrik Tesislerinde Topraklama
Kolay şekilde dökülen ve uygulanan bir madde olan gem tozu sayesinde toprak direncini düşürmek son derece kolaydır. Toprak ve metal arsasındaki direnci düşürmeyi sağlayan gem tozu her türlü toprakta kullanıma elverişlidir. Donma ve yağmur gibi olaylardan etkilenmeyen gem tozu, uzun süreli direnç düşüklüğü talebinde olanlar için son derece elverişlidir. Gem tozu kullanarak topraklama bakım maliyetlerini düşürmek de son derece kolay. Yani düşük maliyetli ve daha güvenli bir topraklama tesisatı için gem tozu kullanımı, bazı toprak çeşitlerinde mutlaka kullanılması gereken bir üründür.
► İlginizi Çekebilir: Topraklama Tesislerinde Ölçüm ve Denetleme
Metalin toprakla temas ettiği alanın geçiş direncini düşürmeye ve kötü toprak şartlarında dahi iyi sonuçlar alınmasına yarar. En zor topraklama sorunlarını dahi çözen ve çok iyi iletkenlik özelliği olan GEM her türlü toprak çeşidinde topraklama etkisini arttırır. Zayıf iletkenliği olan topraklar içinde çok ideal bir maddedir. Sınırlı alan nedeni ile yaşanacak sorunları ortadan kaldırır. Başka hiçbir madde GEM kadar toprağın direncini azaltamaz ve sürekli düşük dirençte tutamaz. Topraklama sisteminin yaşamını, yüksek iletkenlikle, GEM kadar uzun tutabilen bir sistem yoktur. Topraklama çubuklarında, bakır levhalarda, galvaniz şeritlerde kullanılabilir. Toprak olmayan alanlarda beton kırılarak bakır levha altına ve üstüne gem uygulaması yapılarak kapatılır.
Başlıca etkileri ve özellikleri; ► Çevreyi ve yer altı sularını kirletmez. (Çevrecidir.) ► Topraklama tesisini iyi direnç seviyelerinde tutar. ► Yatay, düşey veya çapraz uygulamalarda kullanılabilir. ► Her türlü toprak kullanımı uygundur ve tavsiye edilir.
► Toprakla metal arasındaki geçiş direncini düşürür. ► Kontrol ve bakıma ihtiyacı yoktur. ► Uygulaması çok kolaydır, torba açılır ve toz olarak dökülür. ► Ortamın ıslak, nemli olması bir şey değiştirmez, iletkenliğinden bir şey kaybetmez. ► Topraklama yapım maliyetini düşürür. ► Torbalar halinde depolama ve nakliye kolaydır. ► Donma olaylarına karşı etkilidir, donma dayanıklılığını %10 artırır. ► Bir kişi bile bu uygulamayı rahatlıkla yapabilir. ► Tuz veya diğer kimyasallarla reaksiyona girmez. ► Zamanla çözülmez veya bozulmaz. ► Kuru kullanıldığında topraktan nemi hemen emer. ►Topraklama yapılacak alanı küçültür yani topraklama elektrodu kullanımını azaltır.
⇒ Sonuç olarak bu madde topraklama tesisinin ömrünü uzatır.
Kaynaklar:
► Elektrobank
Comments