Bunlar, türümüzün icat ettiği ilk şeylerden sadece bazıları…
Biz yaratıcı bir türüz, zira biz zeka ve bir çok yeteneklerle donatılmış insanlarız. Bu gezegendeki ilk ortaya çıkışımızdan itibaren, hayatta kalmayı biraz daha kolaylaştırmaya yardımcı olması açısından bir şeyler yaratıyor veya bir şeyleri başka bir amaca uygun hale getiriyoruz. Ve bunu sürekli yapıyoruz…
Güvenli bir mesafeden bir şeyleri öldürmeyi sağlayacak araçlardan ateşin gücünden yararlanmaya kadar, işte insanlık tarihinin başlıca teknolojik yeniliklerinden bazıları…
1| Erken dönemlerdeki taş, tahta ve kemik aletler
Taş, tahta ve kemik aletler, türümüz açısından geçmişimizde icat ettiğimiz ilk şeyler olmasa da, en önemlilerinden bazılarıdır. Ancak, işin ilginçti, ilk atalarımız tarafından 3 milyon yıl öncesinde geliştirilmiş olabilecekleri düşünülüyor.
Alt paleolitik dönemlere ait birçok taş alet, günümüzde Kenya ve Etiyopya’da bulunmuştur. İnsanlar ilk olarak yaklaşık 250.000–300.000 bin yıl önce ortaya çıktığından beri, bu teknolojiyi çok uzak atalarımızdan miras almışız gibi görünüyor.
Elbette, bunları bağımsız olarak da geliştirmemiz mümkün.
Durum ne olursa olsun, modern insanların kullandığı taş aletleri, atalarımıza kıyasla çok daha gelişmiş idi. Hatta kompozit aletlerin (öncelikle şaftlara tutturulmuş taş aletlerin) çok erken geliştirildiğine dair kanıtlar bile söz konusu.
2| İnsanlığın ateş konusunda ustalaşması oyunun kurallarını değiştirdi
İnsanlık tarafından keşfedilen diğer bir büyük buluşta, ateş ve onu kontrol etme yeteneğimizdir. Pişmiş yiyeceklerin ve dolayısıyla ateşin kullanımının en eski görünen kanıtı, yaklaşık 2 milyon yıl önceye dayanıyor.
Yukarıda ayrıntıları verilen taş aletler gibi, eğer doğruysa, bu, ateşin kontrollü kullanımının muhtemelen atalarımızdan miras aldığımız başka bir buluş olduğu anlamına geliyor.
Ateşle ilk etkileşimlerimizin pekala fırsatçı olabileceği düşünülüyor. Gerektiğinde fazladan yakıt ekleyerek mevcut doğal yangınları yanmaya devam ettirmiş olabiliriz. ???
Sonunda, onu kendi irademizle nasıl üretebileceğimizi öğrendik. Ateşin kontrollü kullanımının, yemek pişirmek, ışık sağlamak ve gece boyunca avcılardan korunmak için bir araç kılarak türümüz için inanılmaz derecede önemli olduğu kanıtlanmıştır.
Hatta bazı bilim adamları, et pişirme yeteneğinin tür olarak zihinsel gelişimimizi pekala hızlandırmış olabileceğini düşünüyor.
3| Ok ve yay, avcılığı (ve tabi doğal olarak savaş tarihini) sonsuza dek değiştirdi
Ok ve yay, bir başka erken dönem insanoğlu icadıdır. Erken dönemlerde avcılara avı uzaktan yakalayıp öldürmek için daha güvenli bir yöntemdi, ve böylece potansiyel olarak tehlikeli hayvanlarla “yakın ve kişisel” olma gerekliliğini daha düşük hale getirdi.
Güney Afrika’daki Sibudu Mağarası’nda keşfedilen kanıtlar, bunların 60.000 ila 70.000 yıl önce geliştirildiğini gösteriyor. En erken dönem ait olan ok ve yaylar Almanya’nın Mannheim-Vogelstang kentinde bulundu ve 17.500–18.000 yıl öncesine işaret ediyorlar.
Diğerleri de yaklaşık 11.000 yıl öncesine aitlerdir ve Stellmoor’da bulunmuşlardır.
4| Teknelerin icadı ise teknolojik olarak ileriye doğru atılan bir başka büyük adımdır
Bir başka önemli erken dönem, insanoğlunun geliştirdiği icat ta teknelerdir. 40.000 ila 700.000 yıl önce herhangi bir yerde geliştirildiklerinde, insanlığın ufkunu tam anlamıyla ötelere taşıdılar.
Avustralya’da (40.000 yıl önce), Girit’te (130.000 yıl önce) ve Flores’te (700.000 yıl önce) erken dönem insan yerleşimlerinde ortaya çıkarılan kanıtlar, ilk atalarımızın su üzerinde bir tür ulaşım geliştirmiş olması gerektiğini gösteriyor.
Durum ne olursa olsun, Pesse Kano adı verilen ilk teknelerin ilk kesin kanıtı yaklaşık 8.000 yıl öncesine dayanıyor. Teknik olarak sığınak olarak adlandırılan bu tekneler, içi boş ağaç kovuklarından oluşuyordu.
5| Tarım ve hayvancılığın icadı tarihin akışını değiştirdi
Yine bir başka erken dönem ve kritik insanlık icadı da tarım ve hayvancılıktır. İlk olarak 11.000 yıl önce geliştirildiği düşünülen tarımsal kalkınma, insan popülasyonlarının patlamasını sağlamıştır.
Kanıtlar, Avrasya’daki sekiz büyük temel mahsulün (emmer ve einkorn buğdayı, kabuklu arpa, bezelye, mercimek, acı fiğ, nohut ve keten) ilk kez yetiştirilmesiyle dünyanın en az 11 tarım merkezinde ve yaklaşık 11,500 yıl önce geliştirildiğini göstermektedir.
Hayvan evcilleştirmesinin ilk kanıtı da, yaklaşık 8.000 yıl önce Asya’da ve aynı zamanda Mezopotamya’da ortaya çıkmıştır.
6| Tuğlalar da bir başka önemli teknolojik atılımdı
Tuğlalar da bir başka önemli erken dönem insanoğlu icadıdır. İlk olarak MÖ 7.500 civarında geliştirilen bu sade nesneler; duvarlar, yollar ve binalar gibi duvar yapılarının temellerini atmaya (amaçlanan) yardımcı olacaktı.
Keşfedilen en eski örnekler, kurutulmuş tuğlalardı — kil içeren toprak veya güneşte kurumaya bırakılan çamur. Bunlar Türkiye’de Güneydoğu Anadolu’nun Yukarı Dicle bölgesindeki Tell Esvad’da bulundu.
7| Cam, başka bir erken dönem insanoğlu icadıdır.
Bir başka erken insan icadı camdır. Doğal olarak oluşan cam, tıpkı obsidiyen gibi, Taş Devri’nde kullanılırken, insan yapımı cam ilk olarak yaklaşık 6.000 yıl önce ortaya çıktı.
Arkeologlar, ilk gerçek sentetik camın Lübnan’ın yanı sıra Kuzey Suriye, Mezopotamya ve eski Mısır’ın kıyı bölgelerinde yapıldığına inanıyor.
İnsan yapımı camın en eski örnekleri, muhtemelen bir mücevher biçimi olarak kullanılan boncuklar biçiminde gelir. Cam nesnelerin diğer erken örnekleri muhtemelen bıçak, ok başı ve hatta bir değişim aracı olarak kullanıldı.
8| Tekerlek devrim niteliğinde bir fikirdi
Yine bir başka eski insan icadı mütevazı çarktır. İlk tekerleğin ne zaman ve nerede olduğu tam olarak bilinmemekle birlikte, onlar için ilk kesin kanıt, Mezopotamya’dan yaklaşık 5.500 yıl öncesine ait çömlekçilerdir.
Ancak bazıları, heykelleri kullanımda olan tekerlekleri tasvir ediyor gibi görünen Elamitleri (eski bir İran öncesi halk) kredilendirdi. Durum ne olursa olsun, tekerlek kelimenin tam anlamıyla ve mecazi olarak insanlık için devrim niteliğinde olduğunu kanıtlayacaktır.
İlginçtir ki, dünyadaki bazı kültürler onu asla geliştirmez. Örneğin, Güney Amerika’nın birçok eski uygarlığında, tekerlekli arabaları çekmek için büyük yerli yük hayvanlarının olmayışının nedeni olarak teorize edilmiştir.
Bununla birlikte, Meksika’da çocuk oyuncağı olduğu düşünülen küçük, tekerlekli nesnelerin MS 200 — MS 900 yıllarına tarihlendiği unutulmamalıdır.
9| Yazılı ilk sözcüğün icadı, bir şeyleri kaydetmemize ve bilgiyi aktarmamıza izin verdi
Son olarak, ama en önemlisi, yazılı kelimenin icadı türümüzün bir başka önemli teknolojik gelişmesiydi. Mağara resimleri bir yana, en eski kesin yazı kanıtı Mısır ve Sümer’deki MÖ 4. Milenyum’dan geliyor.
Bu listedeki diğer icatlar gibi, yazı, dünyanın dört bir yanındaki farklı medeniyetler tarafından bağımsız olarak geliştirildi, örneğin, yaklaşık 3000 yıl önce Mezoamerika’da ortaya çıkan ilk yazı kanıtı.
Bu buluş, neredeyse bir gecede, insanların bilgiyi bir başkasına iletme şeklini aktaracak ve hatta gelecek nesiller için bilgiyi “depolamanın” bir yolunu sunacaktır…
Comments