Mozart, klasik dönemin en etkili, popüler ve verimli bestecilerinden biriydi. Batı müziğinin tarihindeki en büyük bestecilerden biri olarak kabul edilir. Hayatı boyunca 600'den fazla eser besteledi ve döneminin her müzik türünde ustalaştı. Mozart'ın müziği, melodik güzelliği, biçimsel zarafeti ve armoni ve dokunun zenginliği ile hayranlık uyandırır.
Babası da kendisi gibi bir müzisyen olan Wolfgang Amadeus Mozart, 27 ocak 1776’da Salzburg'da, şu anda Avusturya'da bulunan Kutsal Roma İmparatorluğu'nun bir kilise prensliği olan Salzburg Başpiskoposluğu'nun başkentinde doğdu.
Yedi çocuğun en küçüğüydü ve beşi bebekken öldü. Ablası Maria Anna Mozart (1751-1829) idi ve ona "Nannerl" lakabı takılmıştı. Mozart, doğduğu günün ertesinde Salzburg'daki St. Rupert Katedrali'nde vaftiz edildi. Vaftiz kaydı, adını Latinceleştirilmiş şekilde, Joannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart olarak verir. Yetişkin olduğunda genellikle kendisine "Wolfgang Amadè Mozart" derdi, ancak adının birçok varyasyonu vardı.
Mozart'ın babası Leopold Mozart (1719-1787), Augsburg doğumlu, küçük bir besteci ve deneyimli bir öğretmendi. 1743 yılında, Salzburg'un yönetici Prens-Başpiskoposu Kont Leopold Anton von Firmian'ın müzik kurumunda dördüncü kemancı olarak atandı. Dört yıl sonra Anna Maria ile Salzburg'da evlendi. Leopold, 1763 yılında orkestranın yardımcı Kapellmeister'i oldu. Oğlunun doğduğu yıl, başarılı olan bir keman ders kitabı, Versuch einer gründlichen Violinschule, yayınladı.
Nannerl yedi yaşındayken babası ona klavye dersleri vermeye başladı, üç yaşındaki kardeşi de onları izliyordu. Mozart, beş yaşındayken beste yapmaya başladı ve Avrupa kraliyet aileleri önünde sahne aldı. Babası onu ve ablasını Avrupa'nın büyük şehirlerine ve üç kez de İtalya'ya götürdü. 17 yaşında Salzburg sarayının bir müzisyeni oldu, ancak huzursuzdu ve daha iyi bir pozisyon aramak için seyahat etti.
1781 yılında Viyana'yı ziyaret ederken, Salzburg'daki görevinden kovuldu. Viyana'da kaldı, burada ün kazandı ama pek maddi güvencesi olmadı. Buradaki son yıllarında, en bilinen senfonilerini, konçertolarını ve operalarını besteledi. Requiem'i, 35 yaşında öldüğü zaman büyük ölçüde tamamlanmamıştı, ölümünün koşulları belirsiz ve çok efsaneleştirilmiştir.
Mozart'ın müzik kariyeri, döneminin müzik türlerinin hepsinde yazdığı ve her birinde mükemmelleştiği için benzersizdir. Müziğe olan yeteneği çok küçük yaşlarda keşfedildi, ilk bestesini henüz 5 yaşındayken yaptı. Çocukluk zamanlarından başlayarak Avrupa’nın birçok yerinde eserlerini sergileyen Mozart, kısa sürede tanınmaya başladı.
Hiç şüphesiz ki dünyayı herkesten farklı duyabilme yeteneğine sahip olan Mozart, duygularını da yine aynı şekilde aktarıyordu. Nitekim babasına yazdığı bir doğum günü tebriğinde; ‘Sevgili babacığım! duygularımı şiirle aktaramam, şair değilim; kendimi gölgeler ve ışıkla ifade edemem, ressam değilim; düşüncelerimi hareketlerle de açıklayamam, dansçı değilim. Ama bunların hepsini müzikle yapabilirim. Ben bir müzikçiyim.’ diyordu.
Senfonik, konçertant, oda, operatik ve koral müzik alanlarında başyapıtlar yarattı. Mozart'ın müziği, klasik dönemin temel özelliklerini yansıtır: netlik, denge ve oran. Aynı zamanda, duygusal derinlik, dramatik güç ve müzikal yenilik de gösterir. Mozart, müzikal formları geliştirdi ve zenginleştirdi, özellikle sonat formu, konçerto formu ve opera formu. Mozart'ın müziği, kendisinden sonra gelen besteciler üzerinde büyük bir etki bıraktı. Ludwig van Beethoven, Franz Schubert, Johannes Brahms, Pyotr Ilyich Tchaikovsky, Richard Wagner, Gustav Mahler ve Igor Stravinsky gibi besteciler, Mozart'ın eserlerinden ilham aldılar ve onları takdir ettiler.
Onun müziğini dinlerken hissedilen, baştan sona tamamlanmışlık hissini, 1984 yapımlı Amadeus filmi şu cümlelerle anlatıyordu; ‘Bunlar bestelerin ilk ve tek taslaklarıydı. Ama üzerlerinde hiçbir düzeltme işareti yoktu. Bir tane bile. Müziği kafasının içinde bitirip kağıda dökmüştü. Sanki bütün o sayfaları biri ona yazdırıyordu. Müziğe gelirsek; hiçbir müzikte olmadığı şekilde sona eriyordu. Bir notanın yerini değiştirseniz değeri azalıyordu. Bir dizeyi değiştirseniz tüm yapı çöküyordu.’
Müzik alanının en büyük dehalarından biri sayılan Wolfgang Amadeus Mozart’ın en bilinen eserlerinden bazıları ise şunlardır;
📎Opera alanında; Sihirli Flüt, Figaro’nun Düğünü, Saraydan Kız Kaçırma.
📎Piyano konçertoları; no.16, no.17, no.21
📎Senfoniler: No. 31-Paris, No.35-Haffner, No.36-Linz
Mozart'ın hayatı, birçok film, roman, oyun ve müzikale konu oldu. En ünlüleri arasında, 1984 yılında çekilen ve Mozart'ın hayatını ve ölümünü anlatan, Peter Shaffer'in oyunundan uyarlanan Amadeus filmi sayılabilir. Mozart'ın hayatı, müzik tarihinin en ilginç ve trajik hikayelerinden biridir.
Commentaires