Carol S. Dweck, Mindset: The New Psychology of Success adlı kitabında sabit ve gelişmiş zihniyetleri tanımlamıştır. Sabit zihniyete sahip olanlar, yeteneklerinin doğuştan geldiğine ve değiştirilemeyeceğine inanırlar. Bu nedenle, başarısızlık onlar için bir tehdit, eleştiri ise bir hakarettir. En iyisi olmak için çabalarlar, ancak kendilerini sürekli olarak başkalarıyla karşılaştırırlar. Gelişmiş zihniyete sahip olanlar ise, yeteneklerinin geliştirilebileceğine ve öğrenmeyle artabileceğine inanırlar. Bu nedenle, başarısızlık onlar için bir fırsat, eleştiri ise bir geri bildirimdir. Kendilerini geliştirmek için çabalarlar, ancak kendilerini kendi hedefleriyle ölçerler.
“Sabit zihniyette, her şey sonuçla ilgilidir. Başarısız olursanız ya da en iyisi değilseniz, hepsi boşa gitmiş demektir. Gelişmiş zihniyet, insanların sonuçtan bağımsız olarak yaptıkları şeye değer vermelerini sağlar. Sorunlarla uğraşırlar, yeni rotalar çizerler, önemli konular üzerinde çalışırlar." Carol S. Dweck
Gelişmekte olan bir zihniyete sahip olmanın birçok faydası vardır. İnsanların zorluklara yaklaşımlarını yeniden şekillendirmelerine ve becerilerini geliştirmek için çalışmaya motive olmalarına yardımcı olur. “Bunu yapamam” diye düşünmek yerine, “Henüz yapamam” diye düşünürler.
Bu iki zihniyet arasındaki fark, insanların hayatlarını, kariyerlerini, ilişkilerini ve mutluluklarını nasıl etkilediğini gösteren pek çok araştırmaya konu olmuştur. Örneğin, sabit zihniyete sahip olan öğrenciler, zorluklarla karşılaştıklarında pes ederken, gelişmiş zihniyete sahip olanlar daha çok çaba gösterirler.
Sabit zihniyete sahip olan çalışanlar, başarıyı kendilerini kanıtlamak için bir araç olarak görürken, gelişmiş zihniyete sahip olanlar başarıyı kendilerini geliştirmek için bir araç olarak görürler. Sabit zihniyete sahip olan insanlar, ilişkilerinde mükemmeliyet ararken, gelişmiş zihniyete sahip olanlar ilişkilerinde büyümeyi ararlar.
Peki, zihniyetimizi nasıl değiştirebiliriz? Dweck, bunun için bazı ipuçları veriyor. Öncelikle, zihniyetimizin farkında olmalıyız. Sabit zihniyetin bizi nasıl sınırladığını, gelişmiş zihniyetin ise bize nasıl olanaklar sunduğunu görmeliyiz.
İkinci olarak, zihniyetimizi seçmeliyiz. Sabit zihniyetin bize verdiği mesajları duymak yerine, gelişmiş zihniyetin bize verdiği mesajları dinlemeliyiz. Üçüncü olarak, zihniyetimizi uygulamalıyız. Gelişmiş zihniyetin gerektirdiği davranışları sergilemeliyiz. Örneğin, yeni şeyler denemeli, hatalarımızdan öğrenmeli, geri bildirim istemeli ve başkalarından ilham almalıyız.
Sonuç olarak, zihniyetimiz hayatımızın şekillenmesinde önemli bir rol oynar. Sabit zihniyet, bizi korkutan, kaçan ve vazgeçen insanlar yapar. Gelişmiş zihniyet ise, bizi cesaretlendiren, savaşan ve başaran insanlar yapar. Zihniyetimizi değiştirmek, hayatımızı değiştirmek demektir.
Comments