top of page

Blog Posts

Writer's pictureHüseyin GÜZEL

Ticari Tesislerde Görebileceğiniz 6 Trafo Tipi

Ticari ortamlarda, trafolar genellikle voltajı bir kamu dağıtım seviyesinden bir bina içinde kullanıma uygun olana ayarlamak ve ayrıca bina dağıtım voltajını belirli ekipmanın kullanabileceği bir seviyeye düşürmek için kullanılır.


İlgili standartlar arasında ANSI C57 Serisi ve NEMA TR ve ST Serisi bulunur.


6 Transformer Types You Can See In Commercial Buildings

Aşağıdaki altı tip trafo normalde ticari binalarda kullanılır:



Kaynak, sabit voltaj beslemesi ve yüksek empedans gibi özel gereksinimler için çeşitli trafo türleri geliştirilmiştir. Bu özel trafoların ve kullanım alanlarının detaylı incelenmesi, önerilen bu uygulamanın kapsamını aşmaktadır.


1. Trafo Merkezi (TM) Trafoları

Açık hava trafo merkezleriyle birlikte kullanılırlar, tek fazlı üniteler için 750-5000 kVA ve üç fazlı üniteler için 750-25.000 kVA olarak derecelendirilirler.


Yüksek gerilim trafosu 40MVA
Yüksek gerilim trafosu 40MVA (Belçika'daki bir trafo merkezinde 150kV'den 10kV'a düşürülür. Fotoğraf 1983'te çekilmiştir.)

Primer gerilim aralığı 2400 V ve üzeridir. Kademeler genellikle enerjisizken manuel olarak çalıştırılır, ancak otomatik yük kademe değişimi elde edilebilir. Sekonder gerilim aralığı 480-13 800 V'dur. Primer genellikle delta bağlantılıdır ve sekonder genellikle ikincil nötrün topraklanmasının kolaylığı nedeniyle yıldız bağlantılıdır.


Yalıtım ve soğutma ortamı genellikle sıvıdır. Yüksek gerilim bağlantıları kapak monteli buşinglerdedir. Düşük gerilim bağlantıları kapak monteli buşingler veya bir hava terminali odası olabilir.



2. Birincil Ünite TM Trafoları

Orta gerilim şalt ekipmanına bağlı ikincilleri ile birlikte kullanılırlar, 1000-10 000 kVA olarak derecelendirilirler ve üç fazlı ünitelerdir. Birincil gerilim aralığı 6900-138 000 V'tur. İkincil gerilim aralığı 2400-34 500 V'tur.


Birincil Ünite Trafo Merkezi Trafosu
Birincil Ünite Trafo Merkezi Trafosu (fotoğraf kredisi: actom.co.za)

Kademe değiştiriciler genellikle enerji kesildiğinde manuel olarak değiştirilir; fakat otomatik yük kademe değişimi de mümkündür. Primerler çoğunlukla delta bağlantısına sahiptir. İzolasyon tipi yağ, az yanıcı sıvı, hava, kuru tip, dökme bobin veya gaz olabilir. Yüksek gerilim bağlantıları, kapak buşingleri, hava terminali odası veya boğaz şeklinde olabilir. Düşük gerilim bağlantısı ise genellikle boğazdır.



3. İkincil Ünite TM (Güç Merkezi) Trafoları

Sekonderler, düşük voltajlı şalt cihazlarına veya panolara bağlanarak kullanılır, 112,5-2500 kVA kapasiteye sahiptirler ve üç fazlıdırlar. Primer voltaj aralığı 2400-34,500 V arasındadır. Kademeler enerji kesintisi sırasında manuel olarak değiştirilebilir. Sekonder voltaj aralığı ise 120-480 V'dir.


Trihal – Kuru tip trafo 1600 kVA 10/0,42kV, Canalis KTA 2500A (Schneider Electric) bara sistemine bağlıdır
Trihal – Kuru tip trafo 1600 kVA 10/0,42kV, Canalis KTA 2500A (Schneider Electric) bara sistemine bağlıdır

Primer sargılar genellikle delta şeklinde bağlanırken, sekonder sargılar çoğunlukla Y şeklinde bağlanır. İzolasyon tipi yağ, az yanıcı sıvı, hava, kuru tip, dökme reçine bobin veya gaz olabilir. Yüksek voltaj bağlantıları kapak buşingleri, hava terminali odası veya boğaz aracılığıyla yapılabilir. Düşük voltaj bağlantıları genellikle bir boğaz kullanılarak gerçekleştirilir, ancak bara kanalı ile de sağlanabilir.



4. Şebeke Trafoları

İkincil şebeke sistemlerinde kullanıldıklarında, bu cihazlar 300-2500 kVA arasında derecelendirilir. Birincil voltaj aralığı 4160 ile 34,500 V arasındadır. Kademeler enerji kesildiğinde manuel olarak ayarlanır. İkincil voltajlar ise 208Y/120 V ve 480Y/277 V olarak belirlenmiştir.


Şebeke Trafosu – Metro tipi
Şebeke Trafosu – Metro tipi (fotoğraf kredisi: pioneertransformers.com)

Tip, yağ, daha az yanıcı sıvı, hava, kuru, dökme bobin veya gaz olabilir. Birincil delta bağlantılıdır ve ikincil yıldız bağlantılıdır. Yüksek voltaj bağlantısı genellikle bir şebeke anahtarı (açık-kapalı-toprak) veya topraklama konumu olan veya olmayan bir kesici tipi anahtardır.


İkincil bağlantı genellikle uygun bir şebeke koruyucusu veya bir şebeke koruyucusunun işlevsel eşdeğerini sağlamak üzere tasarlanmış düşük voltajlı bir güç hava devre kesicisidir.


Metro tipi bir ünite, suya daldırılmışken sık veya sürekli çalışmaya uygundur; tonoz tipi ünite ara sıra su altında yapılan operasyonlar için uygundur.



5. Ped Monteli Trafolar

Geleneksel ünite trafo merkezlerinin uygun olmayabileceği binaların dışında kullanılır ve tek fazlı veya üç fazlı ünitelerdir. Kurcalamaya dayanıklı yapıda oldukları için tel çit gerektirmezler.


Pad-mount dış mekan trafosu
Pad-mount dış mekan trafosu

Birincil ve ikincil bağlantılar, birbirine bitişik ancak trafo ve birbirlerinden bariyerlerle ayrılmış bölmelerde yapılır. Erişim, yetkisiz personelin her iki bölmeye de giremeyeceği şekilde tasarlanmış asma kilitli menteşeli kapılardan sağlanır.


Havalandırma açıklıkları sağlandığında, kurcalamaya dayanıklı ızgaralar kullanılır. Göstergeler ve aksesuarlar düşük voltaj bölmesindedir.


  • Bu üniteler 75-2500 kVA olarak derecelendirilmiştir.

  • Birincil voltaj aralığı 2400-34 500 V'tur.

  • Kademeler enerjisizken manuel olarak değiştirilir.

  • İkincil voltaj aralığı 120-480 V'tur.


Birinciller neredeyse her zaman delta bağlantılı veya özel yapıda yıldız bağlantılıdır ve ikinciller genellikle yıldız bağlantılıdır. Üç ayaklı bir çekirdekle delta bağlantılı üçüncül, tek fazlı bir arıza için yukarı akış cihazı üç fazı da açmadığı sürece kabul edilemez.


Tip yağ, daha az yanıcı sıvı, hava, kuru, döküm bobin veya gaz olabilir. Yüksek voltaj bağlantısı, sadece basınç veya ayırma tipi konnektörler içerebilen veya sigortalı veya sigortasız bir ayırma cihazına sahip olabilen bir hava terminali odasındadır. Bağlantılar tek veya döngü beslemesi için olabilir. Düşük voltaj bağlantısı genellikle altta kablo ile yapılır; ancak aynı zamanda bara kanalı ile de yapılabilir.


Bu videoyu göremiyor musunuz? Youtube'da izlemek için buraya tıklayın.



Kuru tip, ped montajlı trafo, yağ dolu, ped montajlı trafonun doğal yangın tehlikelerine sahip değildir ve sıklıkla kuru tip, ped montajlı trafo, mümkün olduğunca yük merkezine yakın olacak şekilde binaların çatılarına monte edilir.


ANSI C57.12.22-1989 [5], birincil voltajları 16 340 V ve altı olan yağa daldırılmış üniteler için geçerlidir.



6. İç Mekan Dağıtımı Trafoları

Panolarla birlikte ve ayrı olarak monte edilerek kullanılırlar, tek fazlı üniteler için 1-333 kVA ve üç fazlı üniteler için 3-500 kVA olarak derecelendirilirler. Hem birincil hem de ikinciller 600 V ve altındadır (en yaygın oran 480-208Y/120V'dir).


İç mekan trafo merkezi trafosu
İç mekan trafo merkezi trafosu

Soğutma ortamı havadır (havalandırılmış veya havalandırılmamış). Daha küçük üniteler kapsüllenmiş formda sağlanmıştır. Yüksek ve düşük voltaj bağlantıları kablolar için basınç tipi bağlantılardır. Dağıtım trafolarının empedansları genellikle trafo merkezi veya ikincil ünite trafo merkezi trafolarının empedanslarından daha düşüktür.


İç ve dış mekan dağıtım trafoları ayrıca 34500 V'a kadar birincil voltajlarda ve 150 kV temel darbe yalıtım seviyesinde (BIL) mevcuttur.

Ticari bir binada 480 V'ta güç dağıtımı için kullanılan transformatörlerin çoğuna genellikle "genel amaçlı transformatörler" denir ve ikincil transformatörler genellikle 208Y/120 V olarak derecelendirilir. Bu transformatörler çoğunlukla kuru tiptir ve daha küçük boyutlu olanların bazıları kapsüllenmiştir. Genel amaçlı transformatörler 120 V aydınlatma, cihazlar ve prizlere hizmet vermek için kullanılır.



Diğer Trafo Tipleri

Ticari binalarda kullanılan hemen hemen tüm güç transformatörleri, izolasyon veya yalıtım transformatörleri olarak adlandırılabilen iki sargılı tiptedir ve ototransformatör olarak bilinen tek sargılı tipten farklıdır. İki sargılı tip transformatör, birincil ve ikincil devreler arasında pozitif bir izolasyon sağlar; bu, güvenlik, devre izolasyonu, arıza seviyelerinin azaltılması, koordinasyon ve elektriksel parazitin azaltılması için arzu edilir.


Ayrıca, x-ray makineleri, laboratuvarlar, elektronik ekipmanlar ve özel makine uygulamaları gibi uygulamalar için kullanılan bir dizi "özel trafo" de vardır.

En az kaçak akımın bir ark oluşturabileceği ve atmosferi tutuşturabileceği (oksijenli bir ortamda olduğu gibi) veya kişisel yaralanmaya neden olabileceği (açık kalp ameliyatı gibi) uygulamalarda kullanılan özel trafolar topraklanmamış bir sekonder gerektirir.


Doğru Akım Elektrik Ark Fırını (DC EAF) Transformatörü
Doğru Akım Elektrik Ark Fırını (DC EAF) Transformatörü

En hassas uygulamalarda, kaçak akım izlenebilir ve birincil ve ikincil bobinler arasına topraklanmış bir kalkan yerleştirilerek kontrol edilir. Böyle bir kalkan aynı zamanda birincilde bulunabilecek elektromanyetik girişimi (EMI) de azaltır.


Referans:

IEEE Recommended Practice for Electric Power Systems in Commercial Buildings by IEEE Standards Board

Format:

PDF

Boyut

243kB

Sayfa:

600

İndirme


27 views0 comments

Comments

Rated 0 out of 5 stars.
No ratings yet

Add a rating
  • Beyaz LinkedIn Simge
  • Beyaz Facebook Simge
  • Beyaz Heyecan Simge

BU İÇERİĞE EMOJİ İLE TEPKİ VER

bottom of page